Evde imbik yapımı – ayrımsal damıtma yöntemiyle metil alkolü ayırma işlemi öğrenilmesi ve uygulanması gereken bir konudur. Metil alkol nasıl anlaşılır yada etil alkolle metil alkolü ayırmanın en kolay yöntemi nedir derseniz en kesin yol ayrımsal damıtma işlemidir. Ayrımsal damıtma işlemi de ancak imbikle yapılabilir. Bu yazımda evdeki imkanlarla ve en düşük maliyetle nasıl imbik yapılır onu anlatacağım.
Damıtma Cihazı yani İmbik, Etil Alkol Çeşitleri ve Evde Etil Alkol Yapımı konusunda, diğer blogum https://www.keyifleryerinde.online/ üzerinden de bilgi edinebilirsiniz.
Bizlerle fikir alış verişinde bulunmak isterseniz Facebook grubumuza katılabilirsiniz.
İçindekiler
Evde İmbik Yapımı
Son dönemlerde metil alkol zehirlenme haberlerini sıkça duymaya başladık. Evinde hobi amaçlı bu işle uğraşanlar genelde beş litrelik plastik bidonda satılan tıbbi etil alkolü alıp bununla bir şeyler yapıyor. Evde içki yapımının en büyük riski kullanılan alkolün etil alkol yerine metil alkol olması. Kullanılacak alkolü damıtarak bu riski ortadan kaldırmak mümkün ama herkesin distilasyon yani damıtma imkanı yok. Distilasyon cihazları herkesin satın alabileceği kadar ucuz değil. Bende herkesin kolaylıkla erişebileceği malzemelerle kendisi için basit bir distilasyon ünitesi yapabilmesi adına bir yazı yazmaya karar verdim.
Hobiciler Neden Ayrımsal Damıtma Yapmalıdır?
Evde hobi amaçlı kendi içkisini yapanlar öncelikle kullanacakları alkolün Etil Alkol olduğundan emin olmak için ve etil alkolü gıdai alkole dönüştürmek için ayrımsal damıtma yapmalıdırlar. Bu konuda oldukça detaylı bilgi verdiğim ve uyarlarda bulunduğum Evde Rakı Yapımı yazımı okumanızı öneriyorum. Hayati risk söz konusu ve hiç kimse hobi amaçlı evde içki yaparken bu riski almamalı. Metil alkolü anlamanın en kesin yolu tekrar distile etmektir.
Hazır satılan etil alkolün içilebilmesi için en az ikinci defa damıtılması yani distile edilmesi gerekir. İkinci defa distile edilen alkol 68 derecede kaynayıp buharlaşıyorsa bu Metil Alkol olduğu anlamına gelir ve Metil Alkol öldürür. Eğer damıtma işlemi 78 derece ve üzerinde gerçekleşiyorsa buda Etil Alkol olduğu anlamına gelir ve içilebilir.
Metil Alkol öldürür. Etil Alkol en az iki defa distile edilirse içilebilir.
Ayrımsal Damıtma
Sıvı karışımların içindeki bileşenleri kaynama noktalarına göre ayırma işlemi olarak tanımlayabilirim. Kimya konusunda eğitim alanlar elbette daha detaylı tanımlamalar yapabilirler.
Ayrımsal damıtma işlemi distilasyon ünitesiyle yapılabilir. Ayrıştırılacak karışımın miktarına göre ünite boyutu değişebilir.
Karışım distilasyon ünitesinin haznesine alınarak ısıtılır. Haznedeki farklı bileşenler kendi kaynama noktalarına geldiğinde buharlaşarak karışımdan ayrılır. Soğutma ünitesinde soğutularak tekrar sıvı forma gelmesi sağlanır dışarıya sıvı olarak gelir.
En Kolay İmbik Nasıl Yapılır?
Düdüklü tencerenin kapağına bir termometre birde soğutma üniteli boru takılarak en basit yöntemle imbik yapılmış olur. Aşağıya eklediğim görseldeki gibi bir sistem kuracağız. Eğer montajı kendiniz yapamayacaksanız aşağıdaki resimle beraber malzemeleri mahalledeki sıhhi tesisatçıya götürün, 15 dakikada 50 TL ye size monte eder. Malzemeleri alıp tesisatçıya gitmeden önce yazının kalan kısmını okumalısınız çünkü çalışma mantığına ve parçaların işlevine hakim olmalısınız. Şimdi detaylara iniyorum.
Evde İmbik Yapımı İçin Gerekli Malzemeler ve Montajı
Düdüklü tencere veya benzeri hava yalıtımlı bir kap, termometre, 1 metre alüminyum boru, soğutma ünitesi için 30 cm kadar pimaş boru, iki adet pimaş boru kapağı, üç – beş tane manşon, destek ayağı yada benzeri bir aparat.
Düdüklü Tencere: Evde kullanılmayan eski bir düdüklü tencere veya yeni alabileceğiniz ekonomik bir düdüklü tencere kullanabilirsiniz. Düdüklü tencerenin kapağında iki adet hava çıkışı bulunur. Biri parmakla açılıp kapanan diğeri emniyet için olan, bu iki aparatada dokunmayın ve kapağın üzerine bir delik açıp termometreyi bu deliğe monte edin.
Termometre: İki tip termometre kullanabilirsiniz. Biri dijital olanlar ki bunlar genelde şiş termometre olarak geçer diğeri de analog olarak bilinen hız göstergesi benzeri göstergesi olan termometredir.
1 Metrelik Alüminyum Boru: Kaynama sonrası sıvı bu borudan dışarı çıkacak ve çıkarken soğutma ünitesinde ısısı düşüp tekrar sıvı forma geçecek. Normalde bu borunun bakır olması gerekir ama bakır temizliği çok zor bir malzeme olduğu gibi hem pahalı hem de alüminyuma göre daha az dayanıklıdır. İlk deneme için bakır boru öneriyorum. Alüminyum boruyu aldığınız yerde bir tarafından 10 cm kadar 85 derecelik açıyla büktürüp içine kılavuz açtırın ve düdüklü tencerenin kapağına monte edilecek şekilde manşon takın.
Soğutma Ünitesi: 30 mc kadar plastik pimaş borunun iki yüzeyini delip su giriş ve çıkışı amaçlı iki hortum monte edin. Her iki tarafın pimaş kapaklarıyla kapatın. Kapaklara alüminyum borunun geçeceği kadar delik açıp alüminyum boruyu içinden geçirin.
Destek Ayağı: Borunun hem kendi ağırlığı hem de soğutma ünitesinin ağırlığı hesaplanırsa tencerenin dengede durabilmesi için destek ayağına ihtiyaç duyacağız. İster demirciden bir ayak yaptırın isterseniz küçük bir kovayla destekleyin yada farklı bir yöntem bulun ama ağırlığa karşı boruyu destekleyin.
Evde İmbik Yapımı
Anlattığım şekilde ve sıralamada montajı gerçekleştirirseniz kendinize bir imbik yapmış olursunuz. Kullanıp eksik gördüğünüz bir yön olursa kendi istediğiniz gibi geliştirebilirsiniz. En iyi imbik şartların elverdiği ölçüde yapılan imbiktir. İmkanınız varsa internette satılan daha profesyonel hazır imbiklerden alabilirsiniz yada kendiniz yapabilirsiniz.
Gördüğünüz gibi imbik yapımı konusu çok karmaşık değil. Eliniz biraz yatkınsa ve malzemeleri temin edebilirseniz ilk denemenizde muhtemelen birkaç saat içinde bitirebilirsiniz. Eğer bu konuda risk almak istemezseniz daha önce de söylediğim gibi mahallenin tesisatçısına götürün o size monte etsin.
İmbik Nasıl Kullanılır
İmbik yapımını tamamladığımızda artık ayrımsal damıtma işlemine geçebiliriz demektir. Öncelikle tencerenin içine 500 ml çeşme suyu koyuyoruz. Hazır su kullanmanıza gerek yok çünkü su 100 derecede kaynadığı için emniyet amaçlı ekleniyor. 500 ml suyun üzerine tencerenin kapasite göre etil alkol koyup kapağı kapatıyoruz ve ocağın altını yakıyoruz. Soğutma ünitesindeki hortumun bir ucunu çeşmeye bağlıyoruz (su girişi) diğer ucunu lavaboya yada bir kovaya koyuyoruz (su çıkışı). Çeşmeyi açtığımızda soğutma ünitesinin içindeki su sürekli soğuk kalacaktır. Suyu çok fazla açmanıza gerek yok.
Tencerenin içindeki karışım ısınmaya başladığında termometreye dikkat ediyoruz. Eğer 68 derece ile 78 derece arasında kaynama oluyor ve sıvı çıkışı gerçekleşiyorsa elinizdeki alkol Metil Alkol demektir. Hemen elinizdeki alkolden kurtulun, dökün, atın veya ne yaparsanız yapın ama asla içmeyin.
Termometre 78 dereceye geldiğinde sıvı akışı başladıysa alkolünüz Etil Alkol demektir. Tek distile olarak satılan alkollerde (ister tıbbi olsun ister evsel kullanım amaçlı) eser miktarda metil alkol vardır. İhtiyat amaçlı olarak ilk gelen 50 ml (yarım çay bardağı) alkolü dökün. 98 dereceye kadar gelen alkolü alın ve damıtmayı bitirin. Kapağı açarken dikkatli olun çünkü sonuçta elimizdeki düdüklü tencere. Haznede sıkışan hava olmadığından emin olup kapağı açın ve ünitenizi temizleyin.
Damıtma işleminde pratiklik kazandıktan sonra alkolünüzü sınıflandırın ve kullanacağınız suyu da bence damıtın. Evde Rakı Yapımı yazımı okursanız, yazının içinde verdiğim detaylı bilgilere ulaşabilirsiniz.
Hazır İmbikler
Bu yazıdan sakın ola hazır imbik almayın, kullanmayın, muhakkak kendiniz yapın gibi sonuçlar çıkarmayın. Eğer imkanınız varsa hazır imbik almanızı öneririm ama günümüz ekonomik koşullarında herkesin imbik almak için bütçesi müsait olmayabilir. Hazır imbikler seri üretimdir, testlerden geçmiştir, üzerinde AR-GE yapılıp üretilmiştir. Elbette en sağlıklı olanı hazır imbik almaktır. Zaten yazımın amacı da ekonomik sıkıntılar yüzünden imbik alacak imkanı olmayanlar için eldeki imkanlarla bir çözüm üretmek. Umarım takipçilerimin işine yarar bilgiler verebilmişimdir.
Güncelleme: 02.01.2022 Aykut Bey’in İlk Denemesi
Sıkı takipçilerimden Aykut Bey bana mail ile dönüş yaptı. Kendisi Metalurji ve Malzeme mühendisi olduğu için taslağı hemen hayata geçirmiş ve bana sizlerle paylaşmam için birde fotoğraf göndermiş. Deneyimlenmiş her tür bilginin paylaşımı için bende üzerime düşeni yapıp derhal blogumda paylaşıyorum. Verdiği destek için Aykut Bey’e herkesin huzurunda tekrar teşekkür ediyorum.
Güncelleme: 10.06.2022 – Evde İmbik Yapımı
Kurulan harika bir sistemi daha paylaşmak istiyorum. Tam olarak anlatmaya çalıştığım sistem buydu. Montajı son derece düzgün yapılmış ve sistem tam olarak kontrol edilebiliyor. Soğutma ünitesinden tutunda destek ayağına varana kadar eldeki imkanlar en iyi şekilde kullanılmış. Grup üyemizden çalışmasını paylaşmak için izin istedim ve kendisi bizleri kırmadı. Verdiği emek ve deneyimini paylaşma olgunluğu için kendisine bir defa daha teşekkür ediyorum.
Bilgiler icin cok tesekkurler. Faydali bir okumaydi. Bu arada imbik şematiginizde soguk su ust taraftan girip alt taraftan cikiyor. Daha hizli soguma icin, soguk su alt taraftan girmeli ve ust taraftan cikmali.
Ustadim sadece etil koyup denedim 78 derecele damıtma başlıyor 4 litrelik kazana güvenlik için 500 ml su gerisine etil koyunca 83 derece de damıtma ya başlıyor
Hocam dediginizi yaptım sadece suyu denedim 100 derecede damıtma ya başlıyor yani termometre kalibresi normal benim tahminim güvenlik için 500 milim şu koyuyorum alkol ve su olunca kafası karışıyor aletin birde sadece alkolle deneyeceğim başında bekleyerek bakalım kaçta yapacak
Tşkler hocam dediğiniz gibi suyla deneyecem sonucu paylaşırım bu arada bu sekilde 5 litrealkolu 2 distileden geçirdim 87 derecelik bir alkol elde ettim sizin hesabiniz iyidir viski için seyreltmeyi kaç litre suyla yapmam lazım litre olarak 4600 Size zahmetlerim çoğalıyor ama…….
Distile edildiği için alkol son derece yumuşak olacaktır. Sizin yerinizde olsam %87 lik alkolu birebir distile suyla seyreltirdim. Hem su hemde alkol distile olunca alkol değeri biraz yüksek olsun. Birebir seyreltince %43 civarı bir alkol içeren harika bir viski ortaya çıkar.
Tşkler hocam dediginizi yapacam birebir distile suyla hazirlayacam hemde termometrenin kalibresinide görürüm bakalım suda 100 demi damlama başlayacak 105 demi onuda görürüm iyi geceler.
Hocam 4 litrelik elektrikli imbik le yeni damitim yapmaya başladım ama 83 dereceden aşağı olursa damıtma yapmıyor bir sorun olurmu
83 derecede olması çok mümkün değil. Sorun termometrenin kalibrasyonundan kaynaklanıyordur diye tahmin ediyorum. Size önerim proplu basit bir termometre daha alarak damıtma esnasında unitenin iç ısısınız ölçmeniz. Böylece ünitenin termometresini test etmiş olursunuz. Bu arada kendiniz için çok iyi bir yatırım yapmışsınız. ikinci defa distile edilen alkolle yaptığınız denemelerin sonuçlarını bizlerle paylaşmanızı rica ediyorum.
hocam ilginiz için çok teşekkürler bende öyle tahmin etmiştim harici termometreyi kullanmamıza imkan yok gibi damıtma esnasında kapağı açıp termometreyi içine sallama gibi bir imkanımız yok. başta etil metil testini yapıyorum zaten 83 le devam etsek bir sıkıntı olurmu ilk gelen yarım su bardağını atıyorum ikinci distilede gene aynı şekilde ilk gelen yarım bardağı döküyorum imbiği aldığım yer etil olunca pek bilgi veremiyor zaten internetten aldım yani benim görüşüm başta etil metil testimi yapıyorum zaten ilk gelenide ayırıyorum döküyorum böylr devam etsem olurmu sizin tavsiyelerinizi bekliyorum.
Proplu termometre ince kablo ucunda küçük bir demir parça olduğu için kaynatma başlamadan önce cihazın içine yerleştirilip daha sonra kapak kapatılarak kullanılabilir. Ayrıca termometreyi test etmenin farklı bir yolu daha var. Etil alkol 78 derecede buharlaşmaya başlıyor ancak sizin göstergeniz 83 gösteriyor, arada 5 derecelik bir fark söz konusu. Size önerim ünitede su distile etmeniz. Suyun kaynama noktası 100 derecedir. Eğer sizin göstergenizde 105 derecede su damıtıldığı görünüyorsa göstergenin kalibrasyon sorunu var demektir yada hiç bir işlem yapmadan hesaplamalarınızı +5 derece gibi yapabilirsiniz. Bu haliyle kullanmanız hiçbir sakınca yok ancak aradaki farkın sebebini bulmanız gerekiyor.
Üstadım, yine bizlere yardımcı olan güzel bir paylaşım. Günümüz ekonomisinde uygun maliyet. Emeğinize sağlık.
Esen kalın.