Viski yapımında turba taşı aromatik tat vermek için kullanılan , içinde karbon miktarı en düşük kömür türüdür aslında. Turba hakkında daha detaylı teknik bilgi edinmek isterseniz bu link üzerinden ulaşabilirsiniz.
Facebook grubumuza katılırsanız bizlerle fikir alış verişinde bulunabilirsiniz.
Daha önceki viski yazılarımda da bahsettiğim gibi, doğa Avrupa insanına çok cömert davranmadığı için elde edilen alkol fıçıların içinde bekletilerek aromalandırmak istenmiş ve viskinin tadına eklemeler yapılmak istenmiş. Düşünce viskinin geliştirilmesi olunca turba taşı denenmiş. Bana gelen sorulardan sonra turba taşı konusuna elimden geldiğince ve dilim döndüğünce bilgi vermeye çalışacağım.
Viski yapımı aşamalarında özellikle İskoçya da turba yaygın olarak kullanılır. Viskideki isli ve tütsülü kokuyu maltlama işlemi verir. Maltlama dediğimiz işlem arpanın içindeki nişastayı şekere çevirmek için yapılan işlemdir. Nişasta şekere dönüştükten sonra alkol oluşması için maişe sistemine yakın bir işlem uygulanır. Maişe konusunda daha detaylı bilgi edinmek isterseniz blogumdaki Maişe ya da Yaygın Telaffuzuyla Manşe Nasıl Hazırlanır? yazıma bu link üzerinden ulaşabilirsiniz.
Maltlama İşlemi: Arpanın nemlendirilerek filizlenmesi sağlanır. Filizlenen arpanın içindeki nişasta şekere dönüşür ve fırınlanarak kurutulmaya alınır. Bu işleme maltlama denir. Maltlama konusu elbette bu kadar basit bir konu değil. Oldukça detaylı ve püf noktaları olan bir işlemdir. Ben sadece turba taşı konusunda yer aldığı için kısaca bilgi vermek istedim, yazının ilerleyen bölümlerinde ayrı bir başlık altında maltlama konusuna detaylıca değineceğim. Maltlama yapılırken fırınlama işlemiyle arpaların çimlenmesi durur. Fırınlama işleminde yakıt olarak kullanılan turba taşı arpalara is ve tütsü kokusunu verir.
İçindekiler
Evde Viski Yapımında Turba Kullanımı
Aldığım sorular, evde viski yapımı sırasında turba taşı nasıl kullanılır? Aktif karbon filtre yerine turba kullanırsam isli kokuyu elde edebilir miyim? İşin aslı ortada bir yanlış anlaşılma var. Aktif karbon bir kömür türevidir, bu doğru. Turba da hemen hemen bir kömür türevidir ama bizim bildiğimiz tarzda bir kömür değil. Burada kömürün jeolojik oluşum aşamalarına girip detaylandırmak gibi bir niyetim zaten yok.
Evde viski yapımı için alkolünü kendi yapan birisi eğer arpa kullanarak alkol elde edecekse fırınlama işlemini yapama imkanıda varsa fırında kömür olarak turba kullanabilir. Turba taşıyla fırınlamadan önce elbette maltlama yapılması gerekiyor.
Viski Yapımında Maltlama İşlemi
Viski üreticileri kapalı ve geniş alanlarda arpayı yere serip sonrasında nemlendirme yaparlar. Nemlenen arpa filiz vermeye başlar ve çimlenir. İlkokulda fasulyeyi pamuğun içine koyup tabakta ıslatma deneyini herkes yapmıştır. O zamanlar filizler uzasın diye daha çok suladık ama maltlamada amaç filizlerin uzaması değildir. Çimlenen arpaların filizleri bir müddet sonra arapsaçı gibi birbirine dolanır ve yumak oluşturur, viski üreticileri bunun önüne geçmek için küreklerle sürekli olarak harmanlama yaparlar. Amaç çimlenen arpaların yumak oluşturmamasıdır. Çimlenen arpanın içindeki nişasta bu aşamada şekere dönüşür ve bu şekeri arpanın içinde tutmak için çimlenmenin durdurulması gerekir. Bu noktada çimlenen arpaların kurutulması için fırınlama işlemi yapılır. Fırınlama dediysem bizim bildiğimiz mutfak fırını değil. Evinde kendisi için malt hazırlayan birisi elbette mutfak fırını veya kuzine soba kullanabilir ancak viski üreticileri kendilerine özel dizayn edilmiş fırınlama odaları kullanırlar. Fırınlama işleminde kullanılan yakıt turba olabilir. Kuzine içinde yakılan turba aynı etkiyi yaratmaz çünkü özel dizayn fırınlama odalarında, turbadan çıkan isin arpalarla bir miktar teması sağlanır. Aklınıza tütsülenerek kurutulan tütün sistemi gelebilir ancak uygulama kesinlikle çok farklıdır.
Viskide is kokusu gerçekten olmazsa olmazlardan biridir. Evde viski yapımında genellikle aroma kullanıyoruz ancak is kokusunu daha fazla tercih edenler yanmış meşe parçaları ilave ederek bu is kokusunu arttırabilir.
Turba Kullanmak Pratik mi?
Her zaman blogumda ekonomik ve pratik önerilerde bulunmaya çalıştım. Sonuçta hiçbirimiz ticari bir kaygı gütmüyoruz ve hobi olarak evimizde kendimiz için içki ve kokteyller yapıyoruz. Bence sadece is kokusu için turba taşı kullanmak hiç pratik değil çünkü turba taşını kullanabilmek için maltlama işlemi yapılmalı ve maltlama yapılırken fırınlama için özel bir ısıtma tesisat hazırlanmalı. Genel anlamda bu imkanlara sahip kaç kişi vardır diye düşünmeden edemiyorum. Henüz büyük bir kesimde basit bir distilasyon ünitesi bile yokken is kokusu için turba kullanabilmek adına böyle bir sistemi oluşturmak genel anlamda çok mümkün görünmüyor. Yapıp kullanan olursa ve deneyimini bizlerle paylaşmak isterse blogum böyle bir desteğe sonuna kadar açıktır…
Merhaba.Yazılarınızı zevkle okuyorum.Benim merak ettiğim rakı denemesi yaparken su eklemeden buz ekleyip tattığınızı ve beğendiğinizi yazmışsınız.benim hep okuduğum rakı içiminde rakı sulandırmadan önce buz eklendiğinde rakının kimyasının bozulduğu yönünde idi.Herkesin damak tadı farklıdır tabiki.bu konudaki görüşünüz nedirBende evde bir şeyler yapmaya çalışıyorum.Bahsettiğiniz virago kitlerinden deneyeceğim..Selamlar.
Bunu sadece kuru üzüm aromasıyla rakı yaptığımda yumuşak içimini somutlaştırmak için yazdım. Direk buz eklenen rakıda anason yağı ayrışıp kristalleşebilir.
Slm, bir haftadır yazılarınızı okuyorum benim gibi acemi birisi için verdiğiniz bilgiler iyi bir kaynak oldu teşekkür ederim, votka ve viski ye uzak olan birisi olarak verdiğiniz aroma kit markasını deneyerek denemeye başlayacağım. Yalnız benim olmazsa olmazım olan rakı konusunda yazınızı göremedim, rakı içinde tavsiyeleriniz, anason, aroma vs karışım içeren yazınızı bekliyorum şimdiden teşekkürler.
Evde rakı yapımı isimli yazımı okumanızı öneriyorum